اگر گمان کرده‌اید تردمیل وسیله‌ای امروزی و مختص دوران معاصر است، سخت در اشتباه هستید. تاریخچه تردمیل امروزی به 4 هزار سال پیش بازمی‌گردد.
تردمیل‌های مدرن یا امروزی بیشتر برای دویدن، راه رفتن و در مجموع برای ورزش‌های هوازی (کاردیو) و استفاده‌های درمانی به کار گرفته می‌شود. اگرچه هنوز وجود تسمه‌ای بر محوری نقاله‌ای و گردان، در ساختار آن رعایت می‌شود، اما موتورْ وجه تمایز آن با دوران باستان است. در گذشته چرخیدن این صفحۀ گردان به کمک حیوانات یا نیروی انسانی انجام می‌گرفت و امروزه این کار را موتور الکتریکی می‌کند.
اختراع و تاریخچه تردمیل
دستگاهی را که امروزه به نام تردمیل می‌شناسیم، مهندس مکانیک آمریکایی ویلیام استاب (2012-1915) در اواخر دهۀ 60 میلادی و به منظور استفادۀ خانگی اختراع کرد؛ اما چنانکه گفتیم، این ابزار در تمام دوره‌های تاریخی برای ورزش به کار نمی‌رفته است.
در دوران باستان، نزدیک به 4 هزار سال قبل، از سازو‌کارهایی شبیه به این وسیله برای برداشتن آب از چاه یا رودخانه کمک گرفته می‌شد. همچنین در آب‌انبارها یا آسیاب‌ها نیز از آن به شکل‌های گوناگون استفاده می‌شده است. حتی در انگلستان قرن نوزدهم، به منظوری غیرمعمول و به تدبیر مهندسی به نام ویلیام کابیت، به آن به چشم ابزاری برای تنبیه و شکنجه نیز نگاه می‌شده است.
انواع تردمیل
به این ترتیب، تاریخچه تردمیل امروزی، دور و درازتر، حتی خونین‌تر از آن است که احتمالا تصور می‌کرده‌ایم. گذشته از اینها، دستگاه امروزی‌ای که با نام تردمیل طراحی، تولید و عرضه می‌شود، و آن را در مقام مهم‌ترین دستگاه هوازی می‌شناسیم، دسته‌بندی‌های مشخصی دارد. هرچند هرروزه انواعی جدید از این وسیله سر برمی‌آورد، مانند تردمیل صخره‌نوردی، با این حال در مجموع دسته‌های شناخته شده، پرمصرف و پرعرضه‌ای از این تجیهزات هوازی وجود دارد که آنها را معرفی می‌کنیم.
- بدون موتور
تردمیل بدون موتور نوعی از این دستگاه است. وسیله‌ای که طبعا به خاطر نداشتن موتور، با نیروی عضله‌های پا حرکت می‌کند و نیازمند برق و باطری نیست. به همین سبب به آن مکانیکی نیز گفته می‌شود. در این نوع، انواع آبی این وسیله نیز جای می‌گیرند، که اغلب استفاده‌های درمانی دارند. شاید انواع بدون موتور را بتوان نوادگان تردمیل‌های دوران باستان دانست. چراکه اینها نیز مانند اجدادشان، از نیروی انسانی برای به حرکت درآوردن تسمۀ دستگاه استفاده می‌کنند.
با این همه، نباید تصور کرد که نداشتن موتور لزوما به معنی ارزان‌تر بودن این نوع است. کمااینکه وجود انواع مکانیکیِ گران‌تر از بهترین انواعِ موتوردار، چندان هم عجیب نیست. این مساله شاید معلول کیفیت، بازدهی و عمر طولانی‌تر انواع مکانیکی باشد. شاید امروزه هم دود از کنده بلند شود!
- موتوردار
نوع دیگر این ابزار هوازی، نوع موتوردار است که خود به چند دستۀ خانگی، باشگاهی، حیوانات و حتی تردمیل خلا یا ضدجاذبه تقسیم می‌شود. با این حال دو دسته خانگی و باشگاهی متراکم‌ترین انواع هستند و بیشتر تولیدات تمامی شرکت‌های فعال در این زمینه به همین دو دسته منحصر می‌شود. شاید تنها در همین فروشگاه، نزدیک به 1000 مدل تردمیل وجود داشته باشد. به هر حال، از حیث ظاهری چندان نمی‌توان تفاوتی میان نوع خانگی و باشگاهی دید، اما از حیث کارکرد، تفاوت‌های آشکاری دارند.
مهم‌ترین فرق آنها برق مستقیم نوع خانگی و برق متناوب نوع باشگاهی است. خروجی این مساله به قدرت بیشتر در مدل‌های باشگاهی، توانایی شبیه‌سازی سرعت بیشتر و متعاقبا به تحمل وزن سنگین‌تر منجر می‌شود. منظور از برق مستقیم همان DC یا باطری است و برق متناوب، AC یا همان برق شهری خوانده می‌شود.
تاشو بودن را نیز باید تفاوت بزرگی بین تردمیل خانگی و باشگاهی دانست که از نظر ساختار این دو را از هم جدا می‌کند. انواع خانگی از این قابلیت برای جادهی این دستگاه در خانه، به سبب محیط محدود منزل بهره می‌برند، در حالی که انواع باشگاهی نیازی به چنین چیزی ندارند. آنچه در باشگاه‌ها زیاد است، جاست!
اجزای دستگاه تردمیل
پس از پرداختن به تاریخچه تردمیل و انواع، باید به شناخت اجزای خود دستگاه پرداخت. در دنیای هر ابزار و فنی، شناخت زیر و بم دستگاه و دانستن نام آنها و اینکه از چه قطعاتی ساخته شده و چگونه کار می‌کنند، به آشنایی بیشتر متقاضیان، خریداران و مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. مثل سهولتِ شناختن اجزای خودروی پراید، که هر دارندۀ آن را به متخصصِ پراید بدل می‌کند. تردمیل نیز در مجموع از قطعاتی مشخص ساخته شده است که دانستن نام و کارکرد آنها خالی از لطف نیست.
- کنسول
کنسول به قستی از دستگاه گفته می‌شود که معمولا در پیشانی آن تعبیه می‌شود و نمایشگر نیز در مرکز آن قرار می‌گیرد. به تعبیری مغز متفکر هر تردمیل، کنسول آن است. تمامی فرمان‌هایی که می‌توان به دستگاه داد، اعم از حرکت، توقف، برنامه‌های ورزشی، شیب و غیره… از طریق کنسول دستگاه انجام می‌شود. علاوه بر اینها، بروز هرگونه ایراد و نقص نیز در صفحۀ نمایشگر کنسول نشان داده می‌شود. بد نیست بدانید، هر کنسول دارای یک آی‌سی پردازشگر موسوم به فریمور است. این قطعه اگر به هر علتی بسوزد، به سختی تعمیرپذیر است. پس مراقب باشید کاری نکنید تا بسوزد.
- گیرۀ امنیتی
آیا برای این ابزار ورزشی هوازی، تمهیداتِ امنیتی به منظور حفظ سلامت ما اندیشیده شده است؟
پاسخ مثبت است!
گیرۀ امنیتی یا آهنربای تردمیل، قطعه‌ای است که به همین منظور طراحی شده است. یک سر این گیره به شما و سر دیگر آن به دستگاه متصل می‌شود. سری که به دستگاه متصل می‌شود، مگنتی یا آهنربایی است. چنانچه به هر علتی تعادل شما برهم بخورد، گیره از بدنۀ دستگاه جدا می‌شود و دستگاه بی‌درنگ متوقف می‌شود. این تمهید امنیتی از آسیب احتمالی شما بر اثر افتادن روی تسمۀ در حال حرکت جلوگیری می‌کند. در عین حال این نکته را نیز در خاطر داشته باشید که هیچ تردمیلی بدون گیرۀ امنیتی، روشن نمی‌شود.
- موتور
همچنانکه پیشتر گفتیم، موتور در انواع خانگی این دستگاه DC و در انواع باشگاهی AC است. قدرت برق AC سبب می‌شود تا انواع باشگاهی، دستگاه‌هایی قدرتمندتر از هر نظر در قیاس با انواع خانگی باشند. علاوه بر این بدانید همیشه هنگام خرید، تحمل وزن، که با موتور و قدرت آن رابطۀ مستقیم دارد، 10 تا 20 کیلوگرم بیشتر از سنگین‌ترین وزنی باشد که روی دستگاه می‌رود. اگر شما 100 کیلوگرم وزن داشته باشید، مدل مناسب شما دستگاهی با تحمل وزن 120 کیلوگرم خواهد بود. با این تدبیر، موتور، که در حین دویدن فشاری سنگین‌تر از وزن اسمی شما را تحمل می‌کند، دچار Overload و مشکلات ناشی از آن نخواهد شد.
- جک شیب یا موتور شیب
جک شیب همان قطعه‌ای است که به دستگاه شیب می‌دهد. اگر دل‌تان بخواهد دویدن یا پیاده‌روی را سخت‌تر کنید، با همین قطعه سروکار دارید. این جک، موتور مخصوص به خود را دارد که اگر خراب شود، خطای E7 یا E6 روی نمایشگر ظاهر می‌شود. یکی از نکاتی که برای نگهداری تردمیل‌ها از آن یاد می‌شود، گریس‌کاری همین جک است. عجیب نیست که همیشه چیزهایی برای گریس‌کاری وجود دارد؟!
- تسمه
تسمه از زیر با تختۀ دستگاه و از دو سمت با غلتک‌ها در ارتباط است و از رو نیز با کفش‌های مبارکِ دونده. معمولا جنس آن در انواع خانگی نازک‌تر و در انواع باشگاهی کلفت‌تر است. اما در هر دو نوع از الیاف نخ و PVC برای ساخت آن استفاده می‌شود. با این حال، تسمه به مرور و در اثر استفاده خاصیتش را از دست می‌دهد و باید آن را عوض کرد. در کنار این امر، رگلاژ تسمه نیز گاهی بهم می‌خورد و درست در جای خود نمی‌چرخد. بررسی روتین اینها بر عهدۀ مالک دستگاه است.
تسمه‌ای دیگر نیز در انواع تردمیل‌ها وجود دارد: تسمۀ موتور. کار تسمۀ موتور انتقال نیرو به غلتک‌هاست. همچون سرنوشت هر تسمه‌ای که پاره شدن و پوسیده شدن است، این تسمه نیز پوسیده می‌شود. بر اثر پوسیدگی، تکه‌های تسمه در مدار چرخش آن قرار می‌گیرد و منجر به تولید صدای کوبیدن در دستگاه می‌شود. با بیرون کشیدن تکه‌های تسمه، مشکل برطرف خواهد شد، اما گاهی دیگر باید آن را رگلاژ کرد. بیش از اندازه سفت شدن یا شل شدن این تسمه نیز صحیح نخواهد بود. ضمنا، هرگز این تسمه را روغن‌کاری نکنید، چراکه سبب بُکسُوات آن می‌شود.
- غلتک
هر تردمیلی دو غلتک دارد که تسمه به دور آن کشیده شده است. غلتک جلویی به سبب پوشش جلویی دستگاه، مشاهده‌شدنی نیست، اما غلتک عقبی، انتهای دستگاه تعبیه شده است و هنگامی که تسمه شل می‌شود، می‌توان به واسطۀ پیچ‌های پشت غلتک، تسمه را تنظیم کرد.
- شاسی و تخته
دو قطعۀ انتهایی شاسی و تخته‌اند. شاسی دستگاه همان اسکلت اصلی آن است که تمام قطعات روی آن سوار می‌شود. شاسی اغلب فلزی و بیشتر اوقات آهنی است. در برخی مدل‌ها از آلیاژ آلومینیوم نیز برای ساخت آن استفاده می‌شود. تخته نیز همان قسمتی است که تسمه دور آن می‌گردد. این قطعه نیز به سبب وارد آمدن فشار، که ناشی از وزن شما هنگام دویدن است، کم‌کم فرسوده می‌شود و نیازمند تعمیر و تعویض. قطر این تخته در مدل‌های گوناگون تفاوت دارد، اما معمولا 25 میل در نظر گرفته می‌شود.